کاری به اون زرشک لفظی که بعضیا میگن ندارم یعنی همون زرررررشک معروف!!! با اون نوع خوردنیش کار دارم که از قرمزی برق میزنه … همون پر خاصیته؛ همون که ظاهر پلوهای ایرانی رو عالی میکنه. بله همون زرشک خودمون.
اینجا می خوام درباره خواص زرشک بگم همون دونه ریزه میزه یاقوتی خوش رنگ و خوش طعم …از تاریخچه اش تا خواص و موارد استفاده که هر چی بگم بازم کم گفتم.
البته جدا از خواص زرشک، مضرات استفاده بیش از حدش هم قابل توجه که به اونا هم نگاهی میندازیم.
تاریخچه زرشک و نگاهی به خواص زرشک:
نام علمی این گیاه «Berberis vulgaris» است و به ریشه گیاه زرشک در ایران نیز «آئرخیس» میگن.
برخی زرشک را بومی نواحی مرکزی و جنوبی اروپا میدونن؛ این گروه معتقدند این گیاه از این قاره برای استفاده دارویی به امریکا برده شده و در اونجا اهلی شده.
برخی شمال غربی آفریقا و غرب آسیا را موطن اصلی این گیاه گزارش کردن. گزارشاتی وجود داره که نشون میده قبایل سرخ پوست ساکن شیلی و مناطق جنوب آرژانتین این گیاه و خواص دارویی اونو از قرنها پیش میشناختن.
زرشک بومی مناطق معتدل و نیمه استوایی اروپا، آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی و امریکای جنوبیه.
دیرینه شناسان براین باورند که زرشک در مراسم مذهبی و اشیا مقدس مورد استفاده بومیان قاره امریکا به عنوان سنبل قدرت مافوق طبیعی و ماده دارای خاصیت بازدارنده و درمان کننده بیماری ها مورد احترام بوده.
بالندری گزارش کرده که زرشک گیاه بومی ایرانه و نوع بی دونش در نواحی جنوب خراسان در قاین مشهوره.
در بعضی منابع در مورد پیشینه تاریخی زرشک و مبدا اون اینطور اومده که اولین بار شخصی به نام جعفر کشت و تولید زرشک بی دونه را در روستای افین از بخش زهان شهرستان قاینات شروع کرد.
گفته میشه وی زمانی به اسارت ترکمنها دراومده ولی ضمن فرار از اسارت در مسیر بازگشت درختچه های زرشک بی دونه را دیده و پا جوش اونو به روستای خودش منتقل کرده و کشت نموده است.
بدین ترتیب به نظر میرسه نخستین محل پرورش زرشک بی دونه در روستای افین باشه.
گفتنی است که قدمتش در قاینات به بیش از ۲۰۰ سال قبل میرسه.
خواص زرشک
زرشک، نهالی همیشه سبز و اغلب خارداره که از دیرباز از برگ، ریشه، پوست و میوه آن به عنوان دارو مورد استفاده قرار می گرفته.
این گیاه پرخاصیت، گونه های مختلفی داره و با توجه به طعم دلپذیر و رنگ خاصش، جایگاه خاصی در تهیه فرآورده‌های غذایی داره و با شناخت ماده مؤثره آن به نام «بربرین» که خاصیت دارویی داره، در صنایع دارویی نیز نقش به‌سزایی پیدا کرده. این گیاه قرمز رنگ، طعم ترشی داره که بخاطر همین طرفداران خاص خودش رو هم داره.
زرشک از نظر طب سنتی ایرانی، دارای طبعی اصطلاحا سرد و خشکه و به عنوان ضدتب و تنظیم ضربان قلب شناخته شده، حالا بریم خواص زرشک رو ببینیم:
- آنتی‌بیوتیک قوی
- پاکسازی کبد
- سلامت قلب و عروق
- کاهش فشار خون
- تنظیم قند خون
- حفظ سلامت و درخشانی موها
- افزایش جریان خون
- بالا رفتن سوخت و ساز و متابولیسم بدن
- کاهش چربی مضر در خون
- درمان اسهال
- مقابله با التهابات لثه
«استرس اکسیداتیو» عاملیه که میتونه منجر به بروز بسیاری از بیماری‌ها مانند دیابت، چاقی، فشار خون و ناراحتی‌های قلبی و عروقی بشه و به طور خلاصه متابولیسم بدن به هم بخوره. زمانی که تعادل بین رادیکال‌های آزاد و آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن به هم میریزه، این مشکلات به وجود می‌آید.
در تحقیقیاتی که صورت گرفته مصرف مقدار مناسب و منظم آب یا عصاره زرشک، باعث حفظ این تعادل در بدن شده و مانع از بروز مشکلاتی از این قبیل برای بدن میشه.
چرا که زرشک فاکتورهای خطر ابتلا به سندرم متابولیک را بهبود میده و «استرس اکسیداتیو» مرتبط با اون را کاهش میده که یکی از مهمترین خواص زرشک است.
موارد مصرف زرشک:
همان طور که می‌دونین در کنار بسیاری از غذاهای اصیل ایرانی زرشک استفاده میشه و استفاده از مشتقات زرشک بین مردم ایران بسیار جا افتاده و رایجه.
از زرشک در پخت انواع غذاها، شربت، جوشانده، تهیه مربا، تهیه ترشی و تزیین پلو استفاده میشه.
محصولات زیر رو میتونین از ادویه خیاطان تهیه کنین و از خواص زرشک بهره ببرین.
اما باید یادآوری کنم که در کنار خواص زرشک مصرف بیش از حد اون، موجب مسمومیت شده و برای سلامتی زیان‌آوره.
زرشک طبع سردی داره اگر زیاد مصرف بشه، موجب افزایش رطوبت بدن و افزایش بزاق دهان میشه.
افراد سرد مزاج، بهتره زرشک را با ادویه‌های گرم مثل زعفران، هل و زنجبیل استفاده کنن. شما میتونین این ادویه ها رو هم از ما تهیه کنین.
زیاده‌روی در مصرف زرشک باعث تهوع، تشنج، کاهش شدید فشار‌خون، کاهش شدید ضربان قلب، سرگیجه و خون‌ریزی بینی و ضعف عمومی بدن میشه.
مصرف طولانی مدت زرشک بر عملکرد دستگاه گوارش اثر نامطلوب داشته و موجب ضعیف شدن معده و روده شده و همچنین زیاده‌روی در مصرف اون باعث ایجاد نفخ و یبوست میشه.
پس همیشه یادتون باشه که در خوردن هر نوع ماده غذایی هر چند پر خاصیت تعادل رو رعایت و به اندازه استفاده کنین.
حالا که با خواص زرشک و مضراتش و طرز و مقدار مصرفش آشنا شدین؛ از این دونه کوچولوی غافل نشین و به سایت و اینستاگرام ما سر بزنین و این محصول رو تهیه کنین.
در ضمن خوشحال میشم اگه از این محصولات استفاده کردین نظراتتون رو برام کامنت کنین تا هم به خرید دیگران و هم به ما در تولید محتوای بهتر کمک کنین.
ما هم سعی کردیم در مورد محصولاتمون اینجا تو سایت و هم توی اینستاگرام تولید محتوا کنیم.
